بنزوییل پروکساید (Benzoyl Peroxide) به‌عنوان یک ماده شیمیایی پرکاربرد در صنایع دارویی، پلیمری و آرایشی، نیازمند رعایت الزامات خاص ایمنی در حمل‌ونقل و نگهداری است. با توجه به ماهیت اکسیدکننده، حساس به دما و نسبتاً ناپایدار این ترکیب، توجه به نکات ایمنی نه‌تنها برای حفظ سلامت پرسنل و محیط‌زیست، بلکه برای پایداری کیفیت محصول نیز ضروری است.
۱. ویژگی‌های خطرناک بنزوییل پروکساید
بنزوییل پروکساید یک ماده اکسیدکننده قوی است که می‌تواند در دماهای بالا یا در حضور ضربه و اصطکاک، تجزیه شده و واکنش‌های شدید انجام دهد. اگرچه به‌تنهایی انفجاری نیست، اما در صورت ترکیب با گرد و غبار و هوا، امکان تشکیل مخلوط‌های قابل اشتعال وجود دارد.
۲. شرایط حمل‌ونقل ایمن
- بسته‌بندی استاندارد: محصول باید در ظروف مخصوص، مقاوم به ضربه، نشتی و نور بسته‌بندی شود.
- علامت‌گذاری ایمنی: برچسب‌های هشداردهنده (اکسیدکننده، خطر آتش‌سوزی) باید به‌طور واضح روی بسته‌ها درج شود.
- خودروهای مخصوص حمل مواد شیمیایی: حمل‌ونقل با وسایلی انجام شود که دارای تهویه، تجهیزات ایمنی و گواهی مجاز باشند.
- دور از منابع حرارتی: حین حمل، مواد باید از نور مستقیم آفتاب، شعله باز یا منابع گرمایی دور نگه داشته شوند.
۳. الزامات نگهداری در انبار
- دمای کنترل‌شده: دمای نگهداری بین ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد توصیه می‌شود تا از تجزیه زودهنگام جلوگیری شود.
- جلوگیری از الکترواستاتیک و اصطکاک: محیط نگهداری باید عاری از تجهیزات تولیدکننده جرقه و سطوح سایشی باشد.
- تهویه مناسب: انبار باید دارای سیستم تهویه مؤثر و مستمر باشد تا از تجمع بخارات احتمالی جلوگیری شود.
- دور از مواد ناسازگار: از تماس با مواد قابل اشتعال، اسیدها و قلیاهای قوی جلوگیری شود.
۴. نکات ایمنی برای پرسنل
- استفاده از تجهیزات محافظ شخصی مانند دستکش، عینک، ماسک و روپوش ضدشیمیایی الزامی است.
- آموزش‌های تخصصی در خصوص رفتار با مواد اکسیدکننده باید به کارکنان داده شود.
- از ابزارهای ضدجرقه و ضدانفجار استفاده شود.
۵. اقدامات در مواقع اضطراری
- در صورت نشت، با مواد جاذب غیرفعال (مثل ورمیکولیت یا ماسه خشک) جذب و به‌صورت ایمن دفع شود.
- در صورت آتش‌سوزی، از خاموش‌کننده‌های کلاس D یا فوم مقاوم به حریق استفاده شود.
- همیشه تجهیزات اطفای حریق و دوش اضطراری در نزدیکی محل نگهداری نصب شود.
جمع‌بندی
ایمنی در حمل‌ونقل و نگهداری بنزوییل پروکساید باید به‌عنوان یکی از اصول حیاتی مدیریت مواد شیمیایی در نظر گرفته شود. رعایت الزامات ایمنی نه‌تنها از بروز حوادث جلوگیری می‌کند، بلکه نقش مهمی در حفظ کیفیت و پایداری ماده در زنجیره تأمین ایفا می‌نماید.
